Basın Açıklaması Tarihi: 16/02/2007
İNSAN HAKLARI GÜNDEMİ DERNEĞİ
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi tüm ülkelerde çocukların yaşam standardını ölçmek amacıyla2000- 2003 yılları arasında, toplam altı kategoride 40 farklı göstergeyi dikkate alarak başlattığı araştırmanın raporunu açıkladı. Söz konusu 6 kategori maddi standartları; sağlık ve güvenlik standartlarını; eğitim standartlarını; aile ve akranlarıyla ilişkileri; davranışları ve riskleri ve çocukların kendilerini nasıl algıladıklarını (hem eğitim yönünden hem de kişisel açıdan) kapsıyor. Ancak,araştırmanın boyutu sonradan uluslararası düzeyde karşılaştırabilir nitelikte verilere sahip olan sanayileşmiş 21 zengin ülkeyle sınırlandırılmış durumda.
Alfabetik sıraya göre 21 ülke şunlar: ABD, Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kanada, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz ve Yunanistan. Ancak, araştırma sonuçlarına göre sıralama değişiyor. Avrupa ülkeleri listenin ilk yarısına hâkim görünürken, Hollanda, İsveç, Danimarka ve Finlandiya ilk dört sırayı alıyor:
1. Hollanda, 2. İsveç, 3. Danimarka, 4.Finlandiya, 5. İspanya, 6. İsviçre, 7. Norveç, 8. İtalya, 9. İrlanda, 10.Belçika, 11. Almanya, 12. Kanada, 13. Yunanistan, 14. Polonya, 15. ÇekCumhuriyeti, 16. Fransa, 17. Portekiz, 18. Avusturya, 19. Macaristan, 20. ABD,21. İngiltere
Ancak bu kategorilerde alınan ortalamalar sonucunda belirlenen sıralamda kategorilerin tümünde başarılı bir tablo çizen ülke bulunmuyor, bu sonuca en fazla yaklaşanlarsa Hollanda ve İsveç. ABD, İngiltere, İrlanda, Portekiz, İspanya ve İtalya’da yoksul bir hayat süren çocukların oranı yüzde 15’in üzerinde.
OECD ülkesi olmalarına rağmen, uluslararası düzeyde karşılaştırılabilir nitelikte verilere sahip olmayan ülkeler, araştırmanın bütününe dahil olamadı. Bu ülkeler Avustralya, İzlanda, Japonya, Lüksemburg, Meksika, Yeni Zelanda, Slovak Cumhuriyeti, Güney Kore ve Türkiye. Uluslararası düzeyde karşılaştırılabilir nitelikte veri demek, çocukların zihinsel ve duygusal sağlığı; çocuk suiistimali, ihmali ve çocuğa dönük her türlü hak ihlalinin yok edilmesi gibi önemli alanlardaki veriler anlamına gelmektedir. OECD ülkelerinden Avustralya, Yeni Zelanda, İzlanda ve Japonya bazı alanlarda uluslararası düzeyde karşılaştırılabilir nitelikte verilere sahip oldukları için, araştırma kategorilerinin bazı göstergelerinde yer alırken, Lüksemburg, Meksika, Slovak Cumhuriyeti, Güney Kore ve Türkiye kabul edilebilir nitelikte verilere sahip olmadıkları için hiçbir kategoride araştırmaya dahil edilmiş değil. BM Eğitim Hakkı Özel Raportörü, 2002 yılında hazırladığı Türkiye raporunda , Türkiye’de çocuklara yönelik kabul edilebilir nitelikte verilerin olmadığını ve bunun endişe verici olduğunu şu şekilde ifade etmişti:
“Sıklıkla ‘ilk hak’ olarak adlandırılan çocukların kaydedilmesi, zorunlu eğitimin takip edilip izlenmesi için vazgeçilmez bir önkoşuldur. Çocukların yasal ve istatistiksel olarak var olmayışı, onları haklarından mahrum bırakma eğilimine onay vermektedir. Üstelik eğitim hakkının gerçekleşebilmesi için ‘özel ilgi’ gerektiren her çocuğun, belli özelliklerini kaydetmek gerekir. Engelli doğmak gibi bazı özellikler, çocuğun eğitim görme hakkını ya da başarılı bir öğrenme gerçekleştirmesini imkânsızlaştırabilmektedir. Din ya da dil gibi, diğerleri, çocukların menfaatine olacak şekilde konumlandırılma ihtiyacı içindedir (…) Bu nedenle, ayrımcılığın tasfiye edilmesinin nihai amacına yönelik ilk adım, ayrımcılığın biçimlerini tespit etmeyi gerektirir. Özel Raportöre Eğitim Bakanı tarafından Türkiye’de ayrımcılığın olmadığı güvencesi verilmişse de, Özel Raportör ayrımcılığın teşhir ve tasfiye sürecinin şimdiye kadar vücut bulduğunu gösterebilecek, niceliksel ve niteliksel bir verinin olmayışından endişe etmektedir.“
UNICEF araştırması kendi alanında bir ilk ve araştırmadaki kategorilerin bazı göstergelerinde, OECD ülkesi olmayan ülkelerin verileri de yer alıyor. Bu ülkeler Hırvatistan, Estonya, İsrail, Letonya, Lituanya, Malta, Rusya Federasyonu, Slovenya. Araştırmanın en ilginç yönlerinden biri de daha yoksul ama daha eşit ülkelerde örneğin Slovenya’da çocukların koşulları daha zengin ama eşitsizliğin daha fazla görüldüğü İngiltere ve ABD’ye göre daha iyi olduğunu göstermesi.
Gençlerin yaklaşık %15’i iki ya da daha fazla kez hap kullanmış durumda. Bu oran Hollanda ve İngiltere’de yükseliyor. Araştırmanın bütününe dahil olan 21 ülkenin 18’inde gençlerin 1/3’ü bir kavgaya karışmış. Bu rakam ülkelere göre değişebiliyor Finlandiya ve Almanya’da bu oran %30’ken, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan’da %45. Rapora göre çocukların ve gençlerin önemli bir bölümü şiddete karışmış veya maruz kalmış durumda. 11, 12, 13 ve 15 yaşlarındaki gençler her hafta en bir kere sigara içiyor. Bu rakam Yunanistan’da %6 iken Almanya’da %16. Yine 11, 13 ve 15 yaşlarındaki gençler değişen oranlarda uyuşturucu kullanıyor. Bu Yunanistan’da ve İsveç’te yaklaşık%5’ken, İngiltere, İsviçre ve Kanada’da %35’den daha fazla.