Dernek Tüzüğü

DERNEĞİN ADI VE MERKEZİ
Madde 1: Derneğin adı İnsan Hakları Gündemi Derneği’dir. Derneğin merkezi İzmir’dir. Ülke içinde ve dışında şube ve temsilcilik açabilir. Yurt içinde ve yurt dışındaki, ulusal veya uluslararası federasyon veya benzeri kuruluşlara katılabilir.
Dernek, gerekli görülen yerlerde genel kurul kararıyla şube ve temsilcilik açabilir. Bu amaçla dernek yönetim kurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, Dernekler Yönetmeliği’nde belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri, şube açılacak yerin en büyük mülki amirliğine verir. Temsilcilik için gerekli bildirimi dernek yönetim kurulunca yetki verilen temsilci, temsilcilik açılacak yerin en büyük mülki amirine verir.
DERNEĞİN AMACI
Madde 2: Derneğin amacı, hiçbir din, dil, cinsiyet, cinsel yönelim, ırk veya ulus temelinde ayrım gözetmeksizin; insan haklarının her türlü siyasi ideoloji ve dünya görüşünün üzerinde bir değer olduğunu kabul ederek; Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile diğer uluslararası insan hakları sözleşmeleri, belgeleri, değerleri ve uluslararası insancıl hukuk ilkeleri doğrusunda, insan haklarının uygulanması, geliştirilmesi, ilerletilmesi ve insan hakları ihlallerinin engellenmesi; ayrıca insan hakları ve demokrasinin karşılıklı bağımlılık ilişkisi içinde olduğu tespitinden hareketle demokrasinin ve hukukun üstünlüğünün korunması, geliştirilmesi ve ilerletilmesi için gerek Türkiye’de gerek yurt dışında faaliyette bulunmaktır.
DERNEĞİN ÇALIŞMA ALANI ve FAALİYETLERİ
Madde 3: Dernek insan hak ve özgürlükleri alanında yurt içinde ve yurt dışında faaliyet gösterir .
Dernek insan hak ve özgürlükleri ile insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünün korunması, geliştirilmesi ve ilerletilmesi için gerekli gördüğü her alanda çalışma yürütebilir. Dernek amacını gerçekleştirmek için aşağıdaki faaliyetlerde bulunabilir:
a-İnsan hakları ve özgürlükleri ile insan hakları hukuku, demokrasi konularında her türlü inceleme ve araştırmalar yapmak, çalışma yürütmek;
b-Derneğin amacına uygun olarak açık oturumlar, konferanslar, seminerler, paneller, sempozyumlar, vb. her türlü toplantı ve gösteriler yapmak, konserler düzenlemek, sergiler açmak, yayınlar yapmak, yarışmalar düzenlemek, ödüller koymak, amaç doğrultusunda araştırma-geliştirme merkezleri ve benzeri kuruluşlar açmak, vakıflar kurmak, dernek Tüzüğünün 2. maddesindeki amacını gerçekleştirmek için iktisadi işletmeler kurmak;
c-Gerek kendi başına gerekse birlikte çalışmaya karar verdiği diğer örgütlerle birlikte kampanyalar düzenlemek, ortak çalışmalar ve toplantılar düzenlemek;
d-Yurt içindeki ve yurt dışındaki diğer resmi ya da özel kurum ve kuruluşlarla yardımlaşma ve işbirliğine girmek;
e-Derneğin amacı ve faaliyet alanıyla sınırlı olmak üzere, ikametgâhı ile amaç ve hizmet konuları için gerekli taşınır ve taşınmaz malları satın almak, satmak, kiralamak ve kiraya vermek; taşınır ve taşınmaz mallar üzerinde her türlü tasarruf haklarını kullanmak, işletmek, her türlü inşaatı yaptırmak ve gerekli tesisleri kurmak;
f-Proje bazlı çalışmalar yürütmek, ulusal ve uluslararası projeler yürütmek, derneğin amacı doğrultusunda ulusal ve uluslararası kuruluşlardan maddi fon almak, fon vermek;
g-Yardım Toplama Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri ile tüzük hükümlerine uygun olarak yardım ve bağış toplamak, şartsız bağışlama ve vasiyetleri kabul etmek;
h-Çalışmalar için personel istihdam etmek ve işine son vermek.
i-Amacını gerçekleştirmek için yasal her türlü çalışma ve faaliyetlerde bulunmak.
DERNEK ÜYELİĞİ
Madde 4: Derneğin amaç ve ilkelerini benimsemiş ve bu doğrultuda çalışmayı kabul etmiş herkes derneğe üye olabilir. Türk vatandaşı olmayanların derneğe üye olabilmeleri için Türk vatandaşlarında aranan şartlardan başka o yabancının Türkiye’de ikamet etme hakkına da sahip olması gereklidir.
Üye olmak isteyenler iki üyenin yazılı referansıyla dernek merkezine başvurarak üye giriş bildirimini doldurur. Yönetim Kurulu üyelik için yapılan başvuruları en çok 30 gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlayıp sonucunu müracaat sahibine yazı ile duyurur. Ret kararı gerekçelendirilir. Üyelik başvurusu kabul edilmeyenlerin genel kurulda itiraz hakkı vardır. Genel kurul kararı kesindir.
Yönetim Kurulu insan hakları mücadelesine yaptığı katkılardan dolayı gerekli gördüğü kişilere derneğin fahri üyesi sıfatı verebilir. Bu üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ve görüş açıklayabilirler; ancak oy kullanma ve dernek organlarına seçilme hakları yoktur. Fahri üyelik için ikamet şartı aranmaz.
Derneğin şube sayısı üçten fazla olduğunda dernek merkezinde kayıtlı bulunanların üyelik kayıtları şubelere aktarılır. Yeni üyelik müracaatları şubelere yapılır. Üyeliğe kabul ve üyelikten silinme işlemleri şube yönetim kurulları tarafından yapılır ve en çok otuz gün içinde bir yazıyla Genel Merkeze bildirilir.
ÜYENİN HAK VE GÖREVLERİ
Madde 5: Hiç kimse dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye istifa hakkına sahiptir. Dernek üyeleri eşit haklara sahiptir. Her üyenin Genel Kurul’da bir oy hakkı vardır, üye oyunu bizzat kullanmak zorundadır. Fahri üyeler istedikleri takdirde aidat verebilirler. Fahri üyelerin oy hakkı yoktur. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişiliğin yönetim kurulu veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır.
DERNEKTEN ÇIKMA
Madde 6: Her üye, ayrılma isteğini yazılı olarak bildirmek koşuluyla dernekten ayrılabilir. Hiç kimse derneğe üye olmaya veya dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye dernekten çıkma hakkına sahiptir. Üyenin istifa dilekçesi Yönetim Kurulu’na ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez. Dernekten çıkan üye, üye kayıt defterinden silinir.
ÜYELİKTEN ÇIKARTILMA
Madde 7: Madde 8 de sayılan durumlardan birinin gerçekleşmesi halinde Yönetim Kurulu re’sen veya bir üyenin yazılı şikâyeti üzerine harekete geçer, gerekli her türlü bilgiyi toplar ve üyenin çıkarılmasına karar verebilir. Üyelikten çıkarılma kararı, üyenin yazılı savunması da alınarak, Yönetim Kurulu tarafından verilir. Çıkarılan üye bu karara karşı üye, Genel Kurul’a itirazda bulunulabilir. Genel Kurul’un kararı kesindir. Dernekten çıkan üye, üye kayıt defterinden silinir. Çıkarılan üye dernek malvarlığında hak iddia edemez.
ÜYELİKTEN ÇIKARTILMA NEDENLERİ
Madde 8: Dernek üyeliğinden çıkarılmayı gerektiren haller şunlardır:
a-Dernek tüzüğüne ve değerlerine aykırı davranışlarda bulunmak,
b-Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak,
c-Üye olma şartlarını kaybetmek,
d-Özel ve sosyal yaşamında şiddet kullanmak ya da şiddeti savunmak,
e-Dernekten yetki almaksızın derneği yükümlülük altına sokmak,
f-Derneğin diğer üyelerine karşı saldırgan veya hakaretamiz tutum ve davranışlar geliştirmek
ÜYELİĞİN DÜŞMESİ
Madde 9: Aşağıdaki hallerde üyelik Yönetim Kurulu’nca düşürülür:
a-Üyenin ölmesi;
b-Üyeliğe ilişkin yasal engellerin doğması veya üyeliğe ilişkin yasal koşulların yitirilmesi;
c-Üyelik ödentisinin yazılı bildirime rağmen 30 gün içinde ödenmemesi.
DERNEĞİN ORGANLARI
Madde 10: Derneğin organları şunlardır:
a-Genel Kurul
b-Yönetim Kurulu
c-Denetleme Kurulu
GENEL KURUL
Madde 11: Genel Kurul, derneğin en yetkili organıdır. Tüm üyelerden oluşur.
GENEL KURULUN GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 12: Aşağıda yazılı hususlar genel kurulca görüşülüp karara bağlanır:
a-Dernek organlarını seçmek,
b-Dernek tüzüğünü değiştirmek,
c-Dernek organlarının raporlarını incelemek, değiştirerek kabul etmek, bu kurulları aklamak ya da haklarında dava açılmasına yetki vermek,
d-Yönetim kurulunca hazırlanacak bütçeyi görüşüp aynen veya değiştirilerek kabul etmek,
e-Bir sonraki dönemin yeni çalışma konularını saptamak, yönetim kurulunun sunacağı raporlar doğrultusunda, dönemsel plan, strateji, hedefleri belirlemek,
f-Derneğe için gerekli taşınır ve taşınmaz malların alınıp satılması, kiralanıp kiraya verilmesi, taşınmazla ilgili her türlü hukuki tasarrufta bulunulması için yönetim kuruluna yetki vermek,
g-Derneğin uluslararası dernek ve kuruluşlara üye olmasına ya da ayrılmasına karar vermek,
h-Dernekten çıkarılan üyelerin itirazlarını incelemek ve karara bağlamak,
i-Yurtiçi ve yurtdışında şube açmaya karar vermek,
j-Derneğin feshine karar vermek,
k-Dernekler Kanunu ve diğer ilgili mevzuatta genel kurula verilmiş görevleri yerine getirmek,
l-Derneğin diğer organlarının denetlemek ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle onların görevden almak,
m-Dernek adına vakıf kurmak,
n-Yönetim kurulunun diğer önerilerinin inceleyip karara bağlamak,
o-Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işlerini görmek ve yetkilerini kullanmak
GENEL KURULUN TOPLANTISI
Madde 13: Derneğe kayıtlı üyelerden oluşan genel kurul üç yılda bir Nisan ayı içinde yapılır. Genel Kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır.
Yönetim kurulu ya da denetleme kurulunun gerekli gördüğü hallerde yahut dernek üyelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine genel kurul olağanüstü toplanır.
Denetleme Kurulunun veya dernek üyelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine yönetim kurulu genel kurulu bir ay içinde toplantıya çağırmazsa denetleme kurulu veya toplantı isteğinde bulanan üyelerden birinin müracaatı üzerine sulh hukuk hâkimi üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. Derneğin şubesinin açılması durumunda ise şube sayısı üçe kadar genel merkez ve şubelerinde kayıtlı üyelerden; şube sayısı üçten fazla olması durumunda ise genel merkezdeki kayıtlı üyeler şubelere nakledilerek şubelerin genel kurullarında seçilen delegelerden oluşur.
GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞIRILMASI
Madde 14: Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılacak üyeler, en az on beş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi yazılı ya da elektronik postayla ya da üyelerin iletişim numarasına mesaj gönderilmek veya mahalli yayın araçları bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması nedeniyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının ne gün yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması dışında başka nedenlerle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma nedenleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakılma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur.
Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.
Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
TOPLANTI YERİ
Madde 15: Genel Kurul toplantıları dernek merkezinin bulunduğu yerde yapılır.
GENEL KURUL TOPLANTI YETER SAYISI
Madde 16: Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde üçte ikisinin katılımıyla toplanır. İlk toplantıda yeter sayı sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak bu ikinci toplantıya katılan üye sayısı, dernek Yönetim Kurulu’yla Denetleme Kurulu’nun üye tam sayısı toplamının iki katından az olamaz.
GENEL KURUL TOPLANTISININ YAPILIŞI
Madde 17: Genel kurul toplantıları çağrıda bildirilen günisaat ve yerde yapılır. Genel kurula katılacak üyeler yönetim kurulu tarafından düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler.
Maddede belirtilen tam sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.
Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir divan başkan ve yeteri kadar başkan yardımcısı ile yazman seçilir. Toplantının yönetimi divan başkanına aittir.
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.
Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur.
Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır.
GENEL KURUL TOPLANTISINDA GÖRÜŞÜLECEK KONULAR
Madde 18: Genel Kurul toplantısında yalnız gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi istenen konuların gündeme alınması zorunludur.
GENEL KURULDA OY VERME VE KARAR ALMA USULÜ
Madde 19: Tüm dernek üyeleri Genel Kurul’a katılabilir ve oy kullanabilir. Genel Kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır ve üye oyunu şahsen kullanır. Genel Kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları, ancak toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir. Dernek organlarının seçimi gizli oy açık sayımla yapılır. Diğer konulara ilişkin kararların alınması açık olarak oylanır.
GENEL KURUL TOPLANTISI VE ORGANLARA SEÇİLENLERİN İDAREYE BİLDİRİLMESİ
Madde 20: Dernekler genel kurulu izleyen 30 gün içinde yönetim kurulu ve denetim kurulu ile derneğin diğer organlarına seçilen asıl ve yedek üyeleri mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdür. Dernek organlarında ve yerleşim yerlerinde meydana gelen değişiklikler de aynı usule tabidir. Genel sonuç bildiriminin şekli, içeriği ve gerekli belgeler yönetmelikte düzenlenir.
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.
Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması durumunda yardım alınmadan önce “Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi” doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunulur.
Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”; genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi” doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir.
TOPLANTISIZ VEYA ÇAĞRISIZ ALINAN KARARLAR
Madde 21: Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir.
Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.
YÖNETİM KURULU
Madde 22: Yönetim Kurulu, gizli oy açık sayımla üç yıl için seçilecek 5 asil ve 5 yedek üye olarak Genel Kurul tarafından seçilir. 5 kişilik Yönetim Kurulu kendi içinden birini başkan, birini sekreter ve birini de sayman olarak seçer.
Yönetim kurulu üyeliğinde istifa ya da başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması zorunludur.
YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 23: Yönetim kurulu;
a-Derneğin amacının gerektirdiği çalışmaları yapmak, kararlar almak ve bunları uygulamak,
b-Derneğin bütçesini uygulamak, yeni bütçeyi tasarlamak, kayıtları tutmak ve bunların yürütme esaslarını belirlemek,
c-Dernek Genel Kurulu’nu olağan ve olağanüstü toplantıya çağırmak,
d-Genel Kurul toplantılarının gündemini hazırlamak,
e-Genel Kurulda alınan kararları uygulamak,
f-Gerekli bulduğu konularda ve alanlarda komisyonlar, kurullar, komiteler kurmak ve kaldırmak,
g-Gerek yurtiçi gerekse yurt dışında gerekli gördüğü yerlerde dernek üyelerinden birini temsilci olarak görevlendirerek temsilcilik açmak,
h-Dernek işlerini yürütmek üzere dernek üyelerinden bir veya birkaçına görev ve yetki vermek,
i-Derneğin iç işleyişine ve özellikle kuracağı komisyonlar, kurullar, komitelerin işleyişine ilişkin yönetmelikler hazırlamak ve yürürlüğe koymak,
j-Dernek adına dava açmaya karar vermek, açılacak davada husumete ehil olmak,
k-Gerekli gördüğünde bir üye hakkında yazılı savunmasını da alarak, disiplin kovuşturması yapmak ve uyarma, kınama ya da üyelikten çıkarma cezalarından birini verebilmek,
l-Derneğin harcamalarında bizzat Başkan ya da Sekreter ve Sayman’ın birlikte imzalaması gereken miktar ile Sekreter ve Sayman’ın tek başına imzalamalarının yeterli olacağı miktarı belirlemek,
m-Dernekler Kanunu, ilgili mevzuat, hazırlanacak iç yönetmelik ve Genel Kurul kararlarının doğan başka her türlü çalışmaları yapmak görev ve yetkilerini haizdir.
YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI
Madde 24: Yönetim Kurulu ayda en az bir kez olağan, başkanın ya da üyelerden üçünün çağrısı üzerine de olağanüstü olarak toplanır.
Yönetim Kurulu ilk toplantısında kendi aralarından birer Başkan, Sekreter ve Sayman seçer. Başkan, Yönetim Kurulu adına derneği temsil eder. Sekreter, derneğin bütün yönetim ve yazı işlerini yürütür. Sayman, derneğin mali işlerini yürütür ve hesaplarını tutar. Özürsüz olarak üst üste üç ya da yılda toplam altı toplantıya gelmeyen üye çekilmiş sayılır.
Yönetim Kurulu üyelerinin üçte ikisinin bir araya gelmesi ve toplantıda görüşülen konunun katılanların çoğunluk oyu ile sonuca bağlanması zorunludur.
DENETLEME KURULUNUN KURULUŞU VE GÖREVLERİ
Madde 25: Denetleme Kurulu, Genel Kurul tarafından gizli oy açık sayımla üç yıl için seçilecek üç asil ve aynı sayıda yedek üyeden oluşur.
Denetleme Kurulu, Yönetim Kurulu tarafından düzenlenen bütçe uygulamasını ve harcamaları denetlemek üzere altı ayda bir toplanır. Dernek hesaplarını ve ilgili defterleri inceler, görülen eksiklikler hususunda Yönetim Kurulu’nu uyarır. Denetleme sonuçlarını gösteren raporunu Genel Kurul’a sunar.
İÇ DENETİM
Madde 26: Dernekte Genel Kurul, Yönetim Kurulu veya Denetim Kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel Kurul, Yönetim Kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
DEFTER VE KAYITLAR
Madde 27: Dernek, işletme veya bilanço esasına göre gerekli tüm defterleri tutar.
GELİRLER VE MALLAR
Madde 28: Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.
1-Üye ödentileri:Giriş ödentisi 50 TL dir. Aidat miktarı yıllık 100 TL’dir. Yıllık aidat miktarını arttırmaya ve eksiltmeye genel kurul yetkilidir.
2-Diğer ödentiler proje gelirleri, bağışlar ve öteki gelirlerdir. Dernek gelirleri alındı belgesi ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen hesap belgesi ve hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak dernekler gelir vergisi kanununun 94. maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için vergi usul kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için gider makbuzu düzenlenir.
Gelirler dip koçanlı ve sıra numaralı makbuz karşılığında alınır; giderler belgelendirilir. Dip koçanlar ve sarf belgeleri saklanır. Dernek parası dernek adına bir bankada açılacak hesapta muhafaza edilir.
Dernek amacını gerçekleştirebilmek ve çalışmalarını sürdürebilmek için taşınır ve taşınmaz mal edinebilir.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri“Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.
Bu belgeler; müteselsil seri ve sıra numarası taşıyan, kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen ciltler veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılacak form veya sürekli form şeklinde bastırılır. Form veya sürekli form şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte olması zorunludur.
Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” yönetim kurulu kararıyla, matbaaya bastırılır.
Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, deftere kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.
Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden “Yetki Belgesi” dernek tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim kurulu asıl üyeleri yetki belgesi olmadan gelir tahsil edebilir.
Yetki belgelerinin süresi yönetim kurulu tarafından en çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi biten yetki belgeleri birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir.”
Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.
Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yılsonu itibarıyla sonuçlarına “Dernek Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından onaylandıktan sonra, her takvim yılının ilk dört ayı içinde dernek başkanı tarafından ilgili mülki idare amirliğine verilir.
DERNEĞİN BORÇLANMA USULLERİ
Madde 29: Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde Yönetim Kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak da yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.
TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ
Madde 30: Tüzük değişikliği genel kurul kararıyla yapılabilir.
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerinin oylarının 2/3’üdür. Genel kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.
ŞUBE
Madde 31: Dernek gerekli görülen yerlerde genel kurul kararıyla şube açabilir. Bu amaçla dernek yönetim kurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, şube açılacak yerin en büyük mülki amirine şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri verir.
Şubeler, tüzel kişiliği olamayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerk faaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak ve borçlarından ötürü kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.
Her şubede genel kurul ve yönetim kurulu ile denetim kurulu veya denetçi bulunması zorunludur. Genel kurul, şubenin kayıtlı üyelerinden oluşur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek, denetim kurulu ise üç asıl ve üç yedek üye olarak şube genel kurulunca seçilir. Bu organların görev ve yetkileri ile bu tüzükte yer alan dernekle ilgili diğer hükümler, mevzuatın öngördüğü çerçevede şubede de uygulanır.
Şubeler, olağan genel kurul toplantılarını, merkez olağan genel kurulu toplantısından en az iki ay önce tamamlamak ve genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine ve genel merkezlerine bildirmek zorundadırlar.
Şubelerin olağan genel kurulu, üç yılda bir Ocak ayında şube yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır.
Şubeler, genel merkez genel kurulunda seçimlik delegelerle temsil edilir. Şubede kayıtlı her yirmi (20) üye için bir (1), arta kalan üye sayısı 10‘dan fazla veya toplam üye sayısı 20’ den az ise bu üyeler içinde bir olmak üzere seçilecek delegeler de seçimlik delege olarak, şubeyi temsilen genel merkez genel kuruluna katılma hakkına sahiptir.
Genel merkez genel kuruluna en son şube genel kurulunda seçilen delegeler katılır. Genel merkez yönetim ve denetim kurulu üyeleri genel merkez genel kuruluna katılır; ancak şube adına delege seçilmedikleri sürece oy kullanamazlar.
Şubelerin yönetim veya denetim kurulunda görevli olanlar genel merkez yönetim veya denetim kuruluna seçildiklerinde şubedeki görevinden ayrılırlar.
DERNEĞİN FESHİ
Madde 32: Derneğin feshine dernek Genel Kurul’u karar verir. Bu amaçla yapılacak ilk toplantıya, tüzüğe göre Genel Kurul’a katılma hakkı olan üyelerin en az üçte ikisinin katılması şarttır. Bu suretle çoğunluk elde edilemediği takdirde ikinci kez toplanmak için çağrı yapılır. Bu çağrı üzerine toplanacak üyeler, sayıları ne olursa olsun fesih konusunu görüşebilir. Fesih hakkında karar, hazır bulunan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınır.
DERNEĞİN FESHİ VE MALLARIN TASFİYE ŞEKLİ
Madde 33: Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’üdür. Genel kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adına “Tasfiye Halinde İnsan Hakları Gündemi Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiye işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları genel kurulda belirlenen yere devredilir. Genel kurulda devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idari amirliklerce haklı bir nedene dayandırılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.
Madde 34: Bu tüzükte belirtilmeyen konularda Dernekler Kanunu’na ve ilgili diğer mevzuata göre hareket edilir.