Basın Açıklaması Tarihi: 05/05/2008
İNSAN HAKLARI GÜNDEMİ DERNEĞİ
New York,
3 Mayıs 2008, 11:00
Tüm dünyada yaklaşık 650 milyon insanın haklarını garanti altına alan BM Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi, ihtiyaç duyulan yirminci ülkenin de sözleşmeyi onaylamasından bir ay sonra, bugün, yürürlüğe girdi.
Genel Sekreter Ban Ki-moon’un “engelli kişilerin karşılaştıkları engelleri ortadan kaldırmak için güçlü bir araç” olarak tanımladığı bu Sözleşme, 13 Aralık 2006 tarihinde Genel Kurul tarafından kabul edilmiş, ve 30 Mart 2007 tarihinde ise imza ve onaya açılmıştı.
O tarihten bu yana, Sözleşme, 127 ülke tarafından imzalandı; 25 ülke tarafından da onaylandı. Jamaika, onaylayan ilk ülke olurken, Ekvator ise 3 Nisan tarihinde Sözleşme’yi onaylayarak, Sözleşme’nin yürürlüğe girmesi için gerekli sayıya ulaşılmasını sağladı.
Sözleşme, yeni haklar getirmemekle beraber, var olan haklara erişimin ve bunların garanti altına alınmasının sağlanmasını amaçlamaktadır.
BM Engellilik Odak Noktası’ndan Akiko Ito’ya göre, “Engelli kişilerin, var olan insan hakları sözleşmeleri kapsamına girdiği, fakat gerçeğin bundan çok daha farklı olduğu bugüne kadar çok tartışıldı. Engelli kişiler, iş sahasında, okullarda ve kamu hizmetlerine erişimde rutin olarak ayrımcılığa uğratıldı. Bu yüzden de, bu Sözleşme, bu kişilerin artık göz ardı edilmeyeceğinin bir garantisi olacaktır.”
Sözleşme, engelli kişilerin eğitim, sağlık, çalışma, yeterli yaşam standartlarına sahip olma haklarını, hareket özgürlüklerini ve kanun önünde eşitliklerini beyan etmekte, ve sömürüye maruz kalmamaları gereğinin altını çizmektedir.
Aynı zamanda, engelli kişilerin toplu taşım araçlarına, kamu binalarına ve diğer olanaklara erişimlerinin sağlanması gereğini vurgulamakta, ve kendi kararlarını kendileri verebilmeleri gereğini tanımaktadır.
Sözleşme’nin bugünden itibaren bağlayıcı olacak olan İhtiyari Protokol’ü ise, bireylerin uluslararası uzman bir komiteye şikayetleri ile ilgili dilekçe verebileceğinin altını çizmektedir.
Devletler, Sözleşme’yi onaylayarak, kendilerini, engelli kişilerin haklarını geliştirmek için kanunlar yapmak, gerekli önlemleri almak ve engelli kişilere karşı ayrımcılığa neden olan mevzuatları, gelenekleri ve uygulamaları kaldırmakla yükümlü kılmaktadır.
Birleşmiş Milletler Mayın Çalışmaları Hizmetleri’nden Sorumlu Subay John Flanagan, yeni sözleşmenin, mayın kazalarından ve savaş sırasındaki patlamalardan kurtulanlar kişileri yakından ilgilendirdiğini belirtti.
Mayın kurbanlarının genellikle toplumdan soyutlandığını belirten John Flanagan, mayın kazalarından kurtulan çocukların genelde okullarından alındığından bahsetti. Mayın kurbanlarının da, içinde yaşadıkları toplumdaki diğer her bireyin sahip olduğu haklara sahip olduğunu, ve bu yeni Sözleşme’nin, hizmet ve sunulan olanaklardan yararlanma konusunda eşitliği sağlamaya yardımcı olacağını belirtti.
Sözleşme, uygulanışını gözlemleyecek olan Engelli İnsanların Hakları Komitesi adında yeni bir organ kurmakta ve altı ay içerisinde bir Taraf Devletler Konferansı düzenlenmesini öngörmektedir.
BM, anlaşmanın yürürlüğe girişini, 12 Mayıs tarihinde New York’ta, hükümetler, BM organları ve sivil toplumdan katılımcıların da hazır bulunacağı özel bir törenle bildirecektir.
http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=26554&Cr=disab&Cr1=
Çev: Işıl Göksel